اقتصاد دیجیتال شامل تمام فعالیتهایی است که بر اساس فناوریهای دیجیتال شکل گرفتهاند؛ از تجارت الکترونیک، خدمات مالی دیجیتال، فناوریهای ابری و هوش مصنوعی گرفته تا اقتصاد داده و پلتفرمهای اشتراکی. در این نوع اقتصاد، اطلاعات و دادهها به عنوان مواد اولیهی جدید تولید و قدرت تصمیمگیری نقش دارند.
وضعیت فعلی ایران
ایران با جمعیت جوان و تحصیلکرده و ضریب نفوذ بالای اینترنت (بیش از ۹۰٪ در سالهای اخیر)، زمینهی مناسبی برای توسعه اقتصادی دیجیتال دارد. در سالهای گذشته، کسبوکارهای بزرگی مانند دیجیکالا، اسنپ، کافهبازار و زرینپال، پایهگذار زیرساختهای اولیه این اقتصاد شدهاند.
زیرساختها و روندها
– توسعه فیبر نوری و شبکه ۵G در فازهای آزمایشی
– رشد سریع استارتآپها در حوزه فینتک، ادتک و هلثتک
– افزایش نقش دولت الکترونیک و پلتفرمهای خدمات عمومی آنلاین
– گسترش پرداختهای دیجیتال و کیف پولهای هوشمند
چالشهای توسعه
با وجود پیشرفتها، توسعه اقتصاد دیجیتال در ایران با موانعی مواجه است:
۱٫محدودیتهای قانونی و نظارتی در دادهکاوی و فعالیتهای پلتفرمی.
۲٫کمبود سرمایهگذاری خارجی به دلیل تحریمها و محدودیتهای مالی.
۳٫شکاف دیجیتال در مناطق کمدرآمد و روستایی.
۴٫نیاز به ارتقای سواد دیجیتال در بخشهای سنتی اقتصاد.
فرصتها و چشمانداز آینده
اقتصاد دیجیتال ایران میتواند سهم مهمی در رشد تولید ناخالص داخلی و اشتغالزایی ایفا کند. برخی فرصتها کلیدی عبارتاند از:
– صادرات خدمات فناوری و نرمافزار به کشورهای منطقه
– توسعه هوش مصنوعی، کلانداده و اینترنت اشیاء در صنایع
– تقویت تجارت الکترونیک و لجستیک هوشمند
– حمایت سیاستی از نوآوری و کارآفرینی دیجیتال
چشمانداز آینده با تداوم سرمایهگذاری در زیرساخت دیجیتال، آموزش مهارتهای جدید و تنظیمگری هوشمندانه، میتواند ایران را به قطب اقتصاد دادهمحور خاورمیانه بدل سازد.
* مریم فراهانی راد
- مریم فراهانی
- کد خبر 17224
- بدون نظر
- پرینت
