انواع وام بانکی شامل تسهیلات ازدواج، مسکن، کالا، مضاربه، خودرو، مواد اولیه، وام فرزند و بازنشستگان بوده و انواع تسهیلات بانک های مختلف، با یکدیگر، متفاوت می باشد.
همچنین، طرح­ های تسهیلاتی متنوعی در بانک های کشور، وجود دارد که از میان آنها، می توان به وام های تعمیرات مسکن، اجاره مسکن، جهیزیه، فرهنگیان، سهام عدالت و غیره، اشاره کرد.
اعطای تسهیلات یا همان وام بانکی، از طرفی نوعی قرض و از دیگر سو، یکی از راه های کسب درآمد برای بانک هاست و ارائه دهندگان تسهیلات، با در نظر گرفتن شرایط خاص، مقداری وجه نقد در ازای دریافت سودی ثابت از آن، به متقاضیان وام پرداخت می نمایند.
بانک های وام دهنده، در مقابل دریافت ضمانت هایی همچون: فیش های حقوقی، چک، سفته و غیره و بر اساس شرایط و نیاز متقاضیان وام، مبلغی را از منابع بانکی، به آنان می دهند.
سپس، اصل وام را به همراه سود آن، از افراد متقاضی وام، به صورت اقساطی، دریافت می نمایند. با توجه به اینکه در سیستم بانکداری ایران، جهت ارائه تسهیلات، به متقاضیان، در رابطه با انواع وام بانکی، قوانین خاصی، وجود دارد، بهتر است متقاضیان تسهیلات بانکی، قبل از هر چیز، با انواع وام بانکی و کاربردهای آن آشنایی داشته باشند.

معرفی انواع وام بانکی
تسهیلات بانکی، انواع مختلفی دارند و هر یک از این وام های بانکی، شاید در یک بانک بخصوص و یا در اکثر بانک ها، در سرتاسر ایران، ارائه شوند.
لازم به ذکر است با توجه به نوع وام مورد نظر افراد متقاضی دریافت تسهیلات، شرایط، مدارک، مبلغ وام، میزان اقساط تسهیلات و ضمانت آن ها، متفاوت، بوده اما نحوه اعتبارسنجی بانکی در تمام انواع وام، یکسان است. در ادامه، در مورد هر یک از انواع وام بانکی، توضیحات لازم آورده شده است.

وام قرض الحسنه:
یکی از انواع وام بانکی، تسهیلات قرض الحسنه است که به موجب قرارداد این وام، بانک‌ های عامل، مبلغ مشخصی را به افراد متقاضی وام، به عنوان قرض و با سود پایین، واگذار می نمایند و دریافت کنندگان این تسهیلات بانکی، متعهد می گردند که معادل میزان مبلغی که وام دریافت نموده اند را به صورت اقساطی، به بانک بپردازند.

وام ازدواج:
یکی از انواع وام بانکی، تسهیلات قرض الحسنه ازدواج است. در این نوع از انواع وام، دولت، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، برای تسهیل ازدواج جوانان، اقدام به ارائه این تسهیلات بانکی نموده و افراد متقاضی دریافت ایران وام، بایستی به صورت اینترنتی، از طریق سامانه وام ازدواج، به نشانی ve.cbi.ir، درخواست خود را ثبت نموده و بعد با مراجعه به شعب بانک مورد نظر، برای دریافت وام ازدواج، اقدام نمایند.

وام مسکن:
یکی از انواع وام بانکی، طرح های تسهیلاتی مسکن است. این وام، به متقاضیان، در ازای وثیقه گذاشتن ارائه سند ملکی، پرداخت می شود. در ایران، بانک های مختلفی، وام مسکن را ارائه می دهند؛ اما، یکی از بانک هایی که تمامی طرح های تسهیلاتی مسکن، همانند، وام مسکن زوجین، مسکن جوانان، جعاله و غیره را اعطامی کند، بانک مسکن است.

وام کالا:
یکی از وام های بانکی، تسهیلات کالا است و بانک های مختلفی، این وام را به افراد متقاضی، برای خریدن کالا های اساسی و برای خانه، از جمله فرش، اجاق گاز، یخچال، ماشین لباسشوئی و غیره، ارائه می دهند. این وام نیز، در بانک های مختلف، با شرایط خاصی، همانند اهمیت نوع کالا، به درخواست کنندگان، پرداخت می گردد.

وام مضاربه:
یک از انواع وام های بانکی، تسهیلات مضاربه است و جهت تامین نقدینگی مورد نیاز افراد، برای شروع و یا برای توسعه فعالیت های اقتصادی آنها، توسط بانک های مختلفی، ارائه می گردد.
لازم به ذکر است جهت اخذ این وام، داشتن مدارکی همچون، جواز کسب، مدارک مرتبط با تاسیس کسب و کار و غیره، ضروری می باشد.

وام خودرو:
یکی از وام های بانکی، مختص به خودرو می باشد و این تسهیلات بانکی، به افرادی که متقاضی خرید خودرو هستند، تعلق می گیرد. این وام، سقف مشخصی دارد و تنها به افرادی که قصد خرید خودرو های داخلی را دارند، ارائه می شود و ضمانت اخذ این وام، ارائه فیش حقوقی است.

وام خرید مواد اولیه:
یکی دیگر از وام های بانکی، تسهیلات خرید تجهیزات اولیه است که جهت تامین نقدینگی مورد نیاز تولید کنندگان، در صنایع مختلف، برای رونق بخشیدن به کسب و کار این افراد، از بانک های مختلف، در نظر گرفته شده است. میزان مبلغ این تسهیلات، وابسته به قیمت ماشین آلات و مواد اولیه مورد نیاز کسب و کار متقاضیان وام خرید مواد اولیه، می باشد.

وام قرض الحسنه فرزند:
به تازگی، یکی از تسهیلاتی که توسط بانک های عامل انتخاب شده و از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ارائه می گردد، وام فرزند آوری است. این تسهیلات، به نوزادانی که متولد فروردین ماه سال ۱۴۰۰ به بعد می باشند، تعلق دارد و مبلغ این وام قرض الحسنه، به ترتیب برای فرزندان اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم و بیشتر، ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰ و ۱۰۰ میلیون تومان، در نظر گفته شده. افراد متقاضی این وام، می توانند از طریق سامانه ve.cbi.ir، درخواست خود را ثبت نموده و سپس، با مراجعه به شعب بانک مورد نظر، آن را دریافت نمایند.

وام بازنشستگان:
از دیگر انواع وام های بانکی، تسهیلات در نظر گرفته شده برای مستمری بگیران و بازنشستگان است. هر یک از سازمان ها، برای نیروهای بازنشسته خود، مبلغی را به عنوان کمک هزینه برای دوران بازنشستگی، در نظر گرفته اند که بانک های مختلف، این وام را با سقف مشخصی، ارائه می دهند.
افرادی که قصد دریافت انواع وام بانکی، از طریق وثیقه گذاری برگه سهام اوراق بهادار را دارند، بایستی از طریق مراجعه به بانک های ملی ایران و قرض الحسنه مهر ایران، به صورت حضوری، اقدام کنند.

بررسی و کاربرد انواع وام بانکی
در این قسمت به بررسی و کاربرد وام های بانکی، می پردازیم. در ادامه در رابطه با بررسی انواع تسهیلات بانک های مختلف، توضیحات لازم آورده شده است.

وام تعمیرات مسکن :
کاربرد وام جعاله و یا همان وام تعمیرات مسکن، زمانی است که افراد، برای اعمال تغییرات، در واحد های مسکونی خود، به اخذ تسهیلات بانکی نیاز داشته باشند. متقاضیان دریافت وام تعمیرات مسکن، می توانند از طریق بانک های مختلف، از جمله بانک صادرات، گردشگری، ملی ایران، مسکن و غیره، برای دریافت این وام، درخواست خود را ثبت نمایند.
متقاضیانی که قصد دریافت وام جعاله بانک مسکن را دارند، می توانند از طریق مراجعه به سامانه درخواست تسهیلات بانک مسکن، به نشانی loan.bank-maskan.ir، به صورت غیر حضوری، اقدام کنند.

وام ساخت مسکن:
وام ساخت مسکن، برای افرادی که قصد ساختن واحد های مسکونی را دارند و شرایط اقتصادی خوبی ندارند، در نظر گرفته شده و یکی از بانک هایی که وام را ارائه می دهد، بانک مسکن می باشد. افراد متقاضی دریافت وام ساخت مسکن، می توانند، برای ثبت درخواست خود، جهت اخذ این تسهیلات مسکن، از طریق سامانه www.bank-maskan.ir، بانک مسکن و غیر حضوری، اقدام نمایند.

وام خرید مسکن:
وام خرید مسکن، به افراد متقاضی خرید منزل مسکونی، تعلق دارد. با توجه به اینکه اخذ هر گونه تسهیلات بانکی، دارای شرایط خاصی می باشد، یکی از شرایط دریافت این وام، از هر یک از بانک های کشور، همانند بانک سامان، ملی ایران، مسکن و غیره، داشتن سن بالای ۱۸ سال سن، می باشد. همچنین، برای اخذ این وام، افراد متقاضی، می توانند، از طریق سامانه www.bank-maskan.ir، بانک مسکن، به صورت اینترنتی، اقدام کنند.

وام اجاره مسکن:
وام ودیعه مسکن یا همان وام اجاره مسکن، برای مستاجران، یکی از طرح های تسهیلاتی است که کاربرد آن، برای کمک به اجاره نشین ها، برای پرداخت اجاره مسکن، می باشد.
افراد متقاضی دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن، می توانند، از طریق سامانه ثبت نام وام ودیعه مسکن، به آدرس tem.mrud.ir، از طریق اینترنت، درخواست خود را ثبت نمایند.

وام مسکن فرزند سوم :
کاربرد وام مسکن فرزند سوم، برای تامین هزینه های تولد فرزند جدید است و زمانی، قابل دریافت است که افراد متقاضی اخذ تسهیلات مسکن فرزند سوم، تاریخ تولد فرزند سومشان، از سال ۱۳۹۹ به بعد باشد.  برای دریافت این وام، افراد متقاضی، می بایست از طریق سامانه saman.mrud.ir، به صورت غیر حضوری، اقدام نمایند.

وام مسکن اولی ها:
وام مسکن اولی ها، از سوی دولت، برای افراد متقاضی فاقد منزل مسکونی، در نظر گرفته شده که یکی از مهم ترین، شرایط اخذ این وام، اینست که متقاضی وام و افراد تحت تکفل وی، در ۵ سال گذشته، فاقد هرگونه زمین یا واحد مسکونی بوده و از تاریخ۱۳۵۷٫۱۱٫۲۲ از امکانات دستگاه های دولتی و عمومی برای تامین زمین و مسکن استفاده نکرده باشند. جهت دریافت این وام، می توان از طریق سامانه saman.mrud.ir، به صورت آنلاین، اقدام کرد.

وام مسکن روستایی:
طرح وام مسکن روستایی، به کسانی که در روستا ها و یا شهر های دارای جمعیت زیر ۲۵ هزار نفر، سکونت دارند، تعلق دارد. این تسهیلات، به مشمولان آن، کمک می کند، خانه دار شوند. همچنین، بانک های مختلفی، از جمله بانک ملی ایران، مسکن و غیره، این وام را ارائه کرده و برای ثبت درخواست، جهت اخذ این وام، می توان، به صورت غیر حضوری، از طریق سامانه www.bank-maskan.ir، بانک مسکن، اقدام نمود.

وام مسکن زوجین:
تسهیلات مسکن زوجین، یکی دیگر از طرح های تسهیلاتی مسکن است که بواسطه بانک مسکن، برای زوج ها، جهت تهیه مسکن، در نظر گرفته شده و بسیاری از افراد متقاضی  می توانند به صورت غیر حضوری، از طریق سامانه loan.bank-maskan.ir، بانک مسکن، اقدام کنند.

وام مسکن بهزیستی:
طرح تسهیلات مسکن بهزیستی، با توجه به شرایط اقتصادی مدد جویان سازمان بهزیستی کشور، جهت تامین مسکن، ارائه شده است. برای اخذ این وام، افراد متقاضی تسهیلات مسکن بهزیستی، می توانند، به صورت اینترنتی، از طریق سامانه saman.mrud.ir، اقدام کنند.

وام پس انداز مسکن جوانان:
وام مسکن جوانان، یکی از مزایای حساب پس انداز بانک مسکن است که یکی از حساب های سپرده گذاری کوتاه مدت می باشد.  از اصلی ترین شرایط، جهت افتتاح حساب پس انداز مسکن جوانان بانک مسکن، آن است که افراد متقاضی، ۱۸ سال تمام داشته باشند. برای دریافت این تسهیلات، افراد متقاضی، از طریق مراجعه به شعب بانک مسکن، می توانند اقدام نمایند.

وام قرض الحسنه ازدواج:
وام ازدواج، نیز از وام های پرمتقاضی است که هر یک از زوجین، می توانند، پس از ثبت رسمی ازدواج،  در دفاتر رسمی ثبت ازدواج، به صورت غیر حضوری، از طریق سامانه ve.cbi.ir، برای اخذ تسهیلات قرض الحسنه ازدواج، اقدام کنند.

وام جهیزیه:
وام جهیزیه کالای ایرانی، برای کمک رسانی به زوج های جوان، جهت تهیه کالا های ایرانی، به عنوان جهیزیه و برای آغاز زندگی مشترک، در نظر گرفته شده است.  فعلاً تنها بانک های عامل جهت اعطای این وام، بانک های سپه، ملی ایران، کارآفرین، پارسیان و سینا هستند.

وام فرهنگیان:
تسهیلات فرهنگیان، از جمله وام هایی می باشد که دولت، برای تسهیل زندگی فرهنگیان در نظر گرفته. این تسهیلات، دارای انواع مختلفی است و از جمله آنان می توان، وام فرهنگیان بازنشسته و وام بدون نوبت فرهنگیان را نام برد. بانک هایی که این تسهیلات را ارائه می دهند، بانک ملی ایران، ملت، صادرات و غیره، هستند.

وام بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی:
این وام برای کمک به رفاه مستمری بگیران و بازنشستگان این سازمان در نظر گرفته شده  و یکی از مهم ترین شرایط اخذ این وام، این است که افراد متقاضی، حداکثر ۷۷ سال تمام، سن داشته باشند. افراد متقاضی دریافت وام بازنشستگان تامین اجتماعی، می توانند، از طریق سامانه vaam.kabta.ir، به صورت اینترنتی، برای ثبت درخواست اخذ این تسهیلات، اقدام کنند.

وام بازنشستگان کشوری:
تسهیلات بازنشستگان صندوق کشوری، به بازنشستگان واجد شرایط، تعلق می گیرد. ثبت نام این نوع وام، به صورت اینترنتی بوده و افراد متقاضی آن می توانند جهت ثبت درخواست خود، از طریق سامانه sabasrm.ir، اقدام کنند.
ممکن است سالانه وام های متعددی، به بازنشستگان کشوری، ارائه شود که یکی از آنها، وام ضروری است که در حال حاضر، سقف آن، ۱۲ میلیون تومان است.

وام خودرو های فرسوده:
تسهیلات خودرو های فرسوده، یکی دیگر از طرح های تسهیلاتی است که کاربرد آن، کمک به محیط زیست و کاهش آلاینده های آب و هوایی است.
این وام را برای مالکان خودرو های فرسوده در نظر گرفته اند و بسیاری از بانک ها، همانند بانک ملت، این تسهیلات را به افراد متقاضی آن، ارائه می دهند. مالکان خودرو های تاکسی، برای اخذ این وام، با سود ۴ در صد، در اولویت هستند.

وام بانوان:
تسهیلات ویژه بانوان، از طرح های تسهیلاتی ویژه، برای زنان خانه دار و شاغل می باشد که بسیاری از بانک های کشور ، جهت حمایت از بانوان، در نظر گرفته اند.
متقاضیان می توانند، از طریق بانک های چون: بانک دی، کارگشایی، سینا، ملت و کشاورزی، برای دریافت آن، اقدام کنند.

وام سهام عدالت:
تسهیلات سهام عدالت، مخصوص دارندگان سهام عدالت است و بعد از اجرای طرح آزاد سازی این سهام دولتی، این وام، به صورت کارت اعتباری، در اختیار افراد متقاضی واجد شرایط، برای دریافت وام سهام عدالت، جهت خرید کالا، قرار گرفت و  فروشگاه های طرف قرارداد آن: رفاه، افق کوروش، وین مارکت و تمامی فروشگاه هایی که دارای دستگاه پوز سداد با QR code هستند، می باشند.
افراد متقاضی اخذ کارت اعتباری وام سهام عدالت، می توانند به صورت اینترنتی و از طریق اپلیکیشن های ایوا، بله و شصت، درخواست خود را برای دریافت این وام، ثبت نمایند.

وام قرض الحسنه رسالت:
تسهیلات رسالت، توسط بانک قرض الحسنه رسالت، به مشتریان این بانک، ارائه گردیده و برای گرفتن این تسهیلات، افتتاح حساب، در بانک قرض الحسنه رسالت، لازم می باشد.
افراد متقاضی وام رسالت، بایستی در ابتدای امر، از طریق سایت imerat.ir، اقدام به ثبت اعتبار سنجی نمایند و بعد در سامانه ثبت نام وام بانک رسالت، به نشانی ibank.rqb.ir، درخواست دریافت این تسهیلات را به صورت غیر حضوری، ثبت کنند.